• English
  • Business News
Friday, June 6, 2025
Leadership Hausa
Read English News
  • Gida
  • LabaraiZafi
    • Kananan Labarai
    • Daga Kasar Sin
    • Dausayin Musulunci
    • Tambarin Dimokuradiyya
    • Manyan Labarai
    • Ado Da Kwalliya
    • Bakon Marubuci
  • Wasanni
  • Siyasa
  • Labaran Kasuwanci
  • Daga Birnin Sin
  • Nishadi
  • Ra’ayi Riga
  • Taskira
  • Al’ajabi
  • Al’adu
No Result
View All Result
  • Gida
  • LabaraiZafi
    • Kananan Labarai
    • Daga Kasar Sin
    • Dausayin Musulunci
    • Tambarin Dimokuradiyya
    • Manyan Labarai
    • Ado Da Kwalliya
    • Bakon Marubuci
  • Wasanni
  • Siyasa
  • Labaran Kasuwanci
  • Daga Birnin Sin
  • Nishadi
  • Ra’ayi Riga
  • Taskira
  • Al’ajabi
  • Al’adu
No Result
View All Result
Leadership Hausa
No Result
View All Result

Yadda Aka Gyara Kundin Tsarin Mulki Sau 5 Cikin Shekara 25

by Yusuf Shuaibu
9 months ago
in Labarai, Siyasa
0
Yadda Aka Gyara Kundin Tsarin Mulki Sau 5 Cikin Shekara 25
Share on FacebookShare on TwitterShare on WhatsAppTelegram

A cikin shekaru 25 da Nijeriya ta koma kan turbar dimokuradiyya, kundin tsarin mulki na shekara 1999 ya samu gyare-gyare guda 5 wanda ya lakume biliyoyin nairori kan kowani zama.

Wannan lamari ya sanya ayar tambaya game da ingancin aikin gyaran kundin tsarin mulkin kasar nan.

  • Majalisar Wakilai Ta Jinjina Wa Kamfanin Ɗangote Wajen Bunƙasa Tattalin Arzikin Ƙasa
  • Xi Ya Gana Da Shugabannin Majalisun Dokokin Kasashen Duniya

Gyara kundin tsarin mulki a Nijeriya yana tattare da wasu abubuwa, inda a hannu guda a kan iya cusa sabbin abubuwa masu muhimmanci, yayin da a bangare daya kuma aka saka wasu abubuwa marasa amfani.

A cewar wani bincike da Jaridar Banguard ta yi, sau biyar ana gyara kundin tsarin mulkin kasa nan, an gyara sau biyu a shekarar 2010 a karkashin shugaba Umaru Yar’Adua, sannan an gyara sau uku a karkashin shugaba Muhammadu Buhari.

Tun a watan Mayun shekarar 2006 ne aka yi watsi da shirin sake duba kundin tsarin mulkin kasar a karkashin shugaba Obasanjo, bisa zarginsa da neman wa’adi na uku.

Labarai Masu Nasaba

Ministan Tsaro Ya Yi Gargadin Sake Dawowar Boko Haram Na Barazana Ga Nijeriya

Sarki Sanusi II Ya Soke Hawan Sallah, Ya Bayyana Dalili

A nasa bangaren, tsohon shugaban kasa Jonathan, ya ki amincewa da kudirin gyara kundin tsarin mulkin kasar a shekarar 2015 da kuma karin dalilan yin hakan a wata wasika mai shafuka bakwai da aka karanta a zauren majalisar dattawa a ranar 15 ga Afrilu, 2015.

Sannan tsohon shugaban ya ce ba zai iya sanya hannu a kan sabbin shawarwarin da za su zama doka ba saboda rashin bin ka’ida da kuma yunkurin ‘yan majalisar na karya akidar raba madafun iko.

Daga cikin sauye-sauyen kundin tsarin mulki da aka sanya wa hannu a shekarar 2010, tsohon shugaban kasa ‘Yar’Adua ya saka hukumar zabe mai zaman kanta ta kasa (INEC) cikin asusun rabon tattalin arzikin kudi na tarayya.

Haka zalika, an mika wannan lamari ga majalisar dokoki ta kasa da ma’aikatar shari’a ta tarayya.

An rage shekarun cancantar shugabancin hukumar INEC daga shekaru 50 zuwa 40, sannan an rage na kwamishinonin zabe na kasa daga shekaru 40 zuwa 35.

Sannan kuma a lokacin ne aka rage adadin alkalan kotunan kararrakin zabe daga biyar zuwa uku, an gabatar da karar zaben gwamna ta kare a kotun koli maimakon kotun daukaka kara inda a da take karewa kafin 2011. Haka kuma an bi wa karar zabe wa’adin kwanaki 180 a kotun sauraren kararrakin zabe da kuma kwanaki 60 kowanne a kotun daukaka kara da kotun koli. Har ila yau, a cikin gyaran tsarin mulki na 2010 ne kotun masana’antu ta kasa ta zama babbar kotun mai cikakken ‘yanci.

A ranar 31 ga watan Mayun 2018 ne tsohon shugaba kasa Buhari ya rattaba hannu kan kudirin dokar bai wa matasa daman yin takara, wanda ya rage shekarun wasu mukaman siyasa ya zama doka.

Shekarun mukaman siyasan sun hada da na shugaban kasa daga shekara 40 zuwa 35, majalisar wakilai da na jiha daga shekaru 30 zuwa 25.

A ranar 8 ga watan Yuni, 2018, Buhari ya rattaba hannu kan wasu kudurorin doka har guda hudu na sauya kundin tsarin mulkin kasar.

Kudurorin sun hada da gyaran kundin tsarin mulki mai lamba 21 wanda ya shafi tantance al’amuran da suka shafi zaben.

Ya rage rana da lokacin tantance al’amuran da suka shafi tunkarar zabe, domin tabbatar da cewa al’amuran gabanin zaben a kotu ba su shiga lokacin zaben ba.

Yayin da aka kashe biliyoyin nairori kan wannan lamari na gyara kundin tsarin mulkin Nijeriya, masu ruwa da tsaki sun ce tafiyar hawainiyar da ake yi na kawo cikas ga gyaran tsarin mulki wajen daidaita yanayin da ake ciki da kuma magance kalubalen da ke kunno kai.

 


Daga kanmu, magana ta ƙare. Kuna iya samun rahotanni da ɗumi-ɗuminsu da gamsassun ruwayoyin labarai daban da na saura kai-tsaye cikin wayoyinku. Shiga zaurenmu na WhatsApp don sanin halin da ake ciki a duniya ko yaushe

Shiga zaurenmu na WhatsApp

Tags: majalisaNigeriaTsarin Mulki
ShareTweetSendShare
Previous Post

An Gudanar Da Bikin Kafofin Watsa Labaru Na “Abokan Afirka” A Beijing

Next Post

Wakilin Sin Ya Bukaci Amurka Da Ta Yi Kokarin Sa Kaimi Ga Tattaunawar Zaman Lafiya Kan Batun Ukraine

Related

Ministan Tsaro
Labarai

Ministan Tsaro Ya Yi Gargadin Sake Dawowar Boko Haram Na Barazana Ga Nijeriya

55 minutes ago
Sarki Sanusi II Ya Soke Hawan Sallah, Ya Bayyana Dalili
Manyan Labarai

Sarki Sanusi II Ya Soke Hawan Sallah, Ya Bayyana Dalili

1 hour ago
Ambaliyar Ruwa A Mokwa: Kauyuka 1,249 A Jihohi 30 Na Cikin Hadari — Gwamnatin Tarayya
Labarai

Ambaliyar Ruwa A Mokwa: Kauyuka 1,249 A Jihohi 30 Na Cikin Hadari — Gwamnatin Tarayya

3 hours ago
Saƙon Barka Da Sallah: Tinubu Ya Baiyana Tabbacin Ci Gaban Nijeriya, Da Sauyin Tattalin Arziƙi
Manyan Labarai

Saƙon Barka Da Sallah: Tinubu Ya Baiyana Tabbacin Ci Gaban Nijeriya, Da Sauyin Tattalin Arziƙi

3 hours ago
Abubuwan Da Ba A Fada Ba Game Da Mummunar Ambaliyar Ruwan Mokwa
Manyan Labarai

Abubuwan Da Ba A Fada Ba Game Da Mummunar Ambaliyar Ruwan Mokwa

4 hours ago
Wani Matashi Dan Shekara 33 Ya Rasu Bayan Ya Fada Wata Tsohuwar Rijiya A Kano
Labarai

Wani Matashi Dan Shekara 33 Ya Rasu Bayan Ya Fada Wata Tsohuwar Rijiya A Kano

13 hours ago
Next Post
Wakilin Sin Ya Bukaci Amurka Da Ta Yi Kokarin Sa Kaimi Ga Tattaunawar Zaman Lafiya Kan Batun Ukraine

Wakilin Sin Ya Bukaci Amurka Da Ta Yi Kokarin Sa Kaimi Ga Tattaunawar Zaman Lafiya Kan Batun Ukraine

LABARAI MASU NASABA

Ministan Tsaro

Ministan Tsaro Ya Yi Gargadin Sake Dawowar Boko Haram Na Barazana Ga Nijeriya

June 6, 2025
Sarki Sanusi II Ya Soke Hawan Sallah, Ya Bayyana Dalili

Sarki Sanusi II Ya Soke Hawan Sallah, Ya Bayyana Dalili

June 6, 2025
Yadda Manzon Allah (SAW) Ya Yi Aikin Hajji (3)

Yadda Manzon Allah (SAW) Ya Yi Aikin Hajji (3)

June 6, 2025
Ambaliyar Ruwa A Mokwa: Kauyuka 1,249 A Jihohi 30 Na Cikin Hadari — Gwamnatin Tarayya

Ambaliyar Ruwa A Mokwa: Kauyuka 1,249 A Jihohi 30 Na Cikin Hadari — Gwamnatin Tarayya

June 6, 2025
Saƙon Barka Da Sallah: Tinubu Ya Baiyana Tabbacin Ci Gaban Nijeriya, Da Sauyin Tattalin Arziƙi

Saƙon Barka Da Sallah: Tinubu Ya Baiyana Tabbacin Ci Gaban Nijeriya, Da Sauyin Tattalin Arziƙi

June 6, 2025
Abubuwan Da Ba A Fada Ba Game Da Mummunar Ambaliyar Ruwan Mokwa

Abubuwan Da Ba A Fada Ba Game Da Mummunar Ambaliyar Ruwan Mokwa

June 6, 2025
Shugabannin Sin Da Amurka Sun Tattauna Ta Wayar Tarho

Shugabannin Sin Da Amurka Sun Tattauna Ta Wayar Tarho

June 6, 2025
Xi Da Trump Sun Tattauna Ta Wayar Tarho

Xi Da Trump Sun Tattauna Ta Wayar Tarho

June 5, 2025
Kasar Sin Ta Bukaci Amurka Ta Yi Watsi Da Amfani Da Batun Tsaron Kasa Barkatai

Kasar Sin Ta Bukaci Amurka Ta Yi Watsi Da Amfani Da Batun Tsaron Kasa Barkatai

June 5, 2025
Wani Matashi Dan Shekara 33 Ya Rasu Bayan Ya Fada Wata Tsohuwar Rijiya A Kano

Wani Matashi Dan Shekara 33 Ya Rasu Bayan Ya Fada Wata Tsohuwar Rijiya A Kano

June 5, 2025
Talla

© 2025 Leadership Media Group - All Right Reserved.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

No Result
View All Result
  • Gida
  • Labarai
    • Manyan Labarai
    • Kananan Labarai
    • Masarautu
    • Bakon Marubuci
    • Dausayin Musulunci
    • Daga Kasar Sin
    • Nishadi
    • Noma Da Kiwo
    • Sana’a Sa’a
    • Tambarin Dimokuradiyya
    • Taskira
    • Daga Birnin Sin
    • Ado Da Kwalliya
  • Siyasa
  • Wasanni
  • Al’adu
  • Al’ajabi
  • Labaran Kasuwanci
  • Karanta cikin Turanci

© 2025 Leadership Media Group - All Right Reserved.