Hukumar Zabe Mai Zaman Kanta ta Kasa (INEC) ta fitar da sabbin ka’idojin da dokokin da za su jagoranci babban zaben 2023.
Shugaban hukumar ta INEC, Farfesa Mahmood Yakubu ne ya bayyana hakan a ranar Juma’a a Abuja, a wani taro na musamman na kwamitin tuntuba tsakanin hukumomin tsaro kan harkokin zabe (ICCES) domin duba shirye-shiryen tsaro na zaben gwamnan jihar Ekiti.
- Yayin Da Atiku Ya Zama Kwamandan PDP A 2023…Kallo Ya Koma APC
- 2023: Ni Kadai Ne Zan Iya Kawo Kuri’un Da Za Su Kayar Da Atiku —Rochas
Yakubu, ya ce tare da gabatar da ka’idojin, hukumar ta kammala shirye-shiryen gudanar da zaben.
Yayin da dokar zabe ta 2022 ta fara aiki, ya ce ya zama dole a sake duba dokoki da ka’idojin Hukumar don gudanar da zabukan.
Ya ce kundin tsarin mulkin Tarayyar Nijeriya na 1999 (kamar yadda aka yi wa kwaskwarima), da dokar zabe ta 2022 da dokoki da ka’idoji sun hada da tsarin dokar zabe.
A cewarsa, “A lokuta da dama, hukumar ta baiwa ‘yan Nijeriya tabbacin cewa muna kammala ka’idoji da ka’idoji na zabe, ina mai farin cikin sanar da cewa takardar ta shirya kuma za a gabatar wa ‘yan Nijeriya nan ba da jimawa ba. zuwa gidan yanar gizon mu tare da hanyar haɗin yanar gizon da aka raba akan dandamali na kafofin watsa labarun.
“Tare da fitar da ka’idoji da ka’idoji a yau, da kuma fitar da tsare-tsare (SP) 2022-2026 da shirin gudanar da zaben 2023 a baya, hukumar ta kusan kammala shirye-shiryen babban zaben 2023 watanni tara gabanin zaben. .”
A cikin makonni biyu masu zuwa, ya ce za a kuma gabatar da littafin horarwa ga ‘yan Nijeriya.
Da yake ci gaba, ya ce hukumar za ta mayar da hankali ne kan gudanar da zabe da suka hada da dabaru, horar da masu zabe, fasahar sadarwa, wayar da kan jama’a game da sayen kuri’u, matakan hada kai da tsaro.
Ya jaddada cewa ICCES za ta ci gaba da taka muhimmiyar rawa yayin da Hukumar ta yaba da goyon bayan da dukkan hukumomin tsaro ke ba su.
Yayin da ya rage kwanaki 15 kacal a gudanar da zaben gwamnan Ekiti, ya ce an samu nasarar gudanar da dukkan manyan ayyukan da ya kamata a yi a wannan mataki.
Ya ce, “Na jagoranci tawagar kwamishinonin INEC na kasa zuwa jihar Ekiti a farkon makon nan domin tantance shirye-shiryen hukumar na gudanar da zabe, mun ziyarci ofisoshinmu da ke kananan hukumomi da dama, mun yi taro da ma’aikatanmu, mun samu ganawa da majalisar Oba Oba. domin neman goyon bayan sarakunan su domin gudanar da zabe cikin kwanciyar hankali tare da ganawa da hukumomin tsaro.
“Mun kuma lura da yadda ake ci gaba da horas da ma’aikatan wucin gadi tare da tura tsarin tantance masu kada kuri’a (BVAS) domin ba’a ga masu kada kuri’a a wasu rumfunan zabe a kananan hukumomin uku na jihar.
“Za mu sake komawa jihar Ekiti nan ba da jimawa ba don ganawa da masu ruwa da tsaki da kuma rattaba hannu kan yarjejeniyar zaman lafiya da jam’iyyun siyasa da ‘yan takara karkashin kwamitin zaman lafiya na kasa.”
Da yake jawabi, ya ce a yayin da hukumar ke shirin gudanar da zaben Ekiti, ta kuma yi nisa da shirye-shiryen irin wannan na zaben gwamnan jihar Osun da za a yi a wata mai zuwa a ranar Asabar, Yuli 2022.
Haka kuma, ya ce hukumar na ci gaba da shirye-shiryen tunkarar babban zabe na 2023.
“A kan wannan batu, bari in yi amfani da wannan dama don yin tsokaci kan wasu muhimman abubuwa guda biyu na shirye-shiryenmu na babban zabe mai zuwa.
“Yan Nijeriya za su iya tuna cewa rijistar zabe da ke gudana ya fara ne shekara guda da ta wuce, a karon farko Hukumar ta gabatar da rajista kafin yin rajista ta yanar gizo da kuma rajistar jiki a wuraren da aka kebe.
“Yayin da wa’adin dakatar da rijistar zabe ya gabato 30 ga watan Yuni, 2022, ana kara samun dogayen layukan da ake bi, musamman a wasu jihohin Kudu maso Gabas, Legas, Kano da Babban Birnin Tarayya (FCT).
“Hukumar ta yi hasashen za a yi aikin a cikin mintuna na karshe don haka ta kafa karin cibiyoyi tare da tura karin injuna don yi wa ‘yan kasa rajista,” inji shi.
Sai dai abin takaicin shi ne, ya ce harakokin tsaro a sassan kasar nan da dama ba su bayar da damar aikewa da jami’an cikakken aikin yadda aka tsara ba. A wasu jihohin tarayyar kasar nan, an kai wa jami’an rajistar hukumar zabe ta kasa (INEC) hare-hare, lamarin da ba wai kawai lalata gine-gine da asarar kayayyakin aiki ba ne, har ma da ma’aikaci ya mutu.
“Hakan ya tilasta rufe wasu cibiyoyin rajistar.
“Sai dai bisa la’akari da karuwar da ake samu, za a tura karin injuna zuwa wasu wuraren da ake fama da cunkoson jama’a domin a samu saukin matsalar, haka nan kuma an umurci kwamishinonin zabe da su tuntubi jami’an tsaro da masu ruwa da tsaki kan yiwuwar yin hakan. sake bude wasu cibiyoyin da aka rufe tun da farko saboda rashin tsaro, amma yin hakan dole ne a ko da yaushe su rika la’akari da lafiyar masu rajista da jami’an rajista,” inji shi.
Kazalika, ya ce an umurci jami’an da su kara himma wajen samar da bayanai, da kara wayar da kan jama’a kan hanyoyin, da kuma hanzarta mayar da martani kan koke-koke na gaskiya daga ‘yan kasa.
“Hukumar ta yaba da goyon bayan da wasu hukumomi ke bata da masu ruwa da tsaki wajen wayar da kan ‘yan kasa domin yin rijista, muna sa ran samun irin wannan hadin guiwa don karfafa guiwar masu kada kuri’a da su karbi katin zabe na da kuma kara yawan fitowar masu kada kuri’a a ranar zabe.
